Maximaal voordeel met zonnepanelen! (voor agrariërs)

Je bent boer en je wilt wat: zonnepanelen. Lekker duurzaam, goed voor het milieu en ook nog eens goed voor de bedrijfskas. Eenmalig investeren en 30 jaar gratis energie van de zon. Jij bent klaar voor de toekomst. Maar hoe pak je dat aan en hoe maak je optimaal gebruik van de regels en techniek?

In deze uitgewerkte business case kijken we naar een situatie zoals deze veel voorkomt bij boeren. We bekijken de opties die je in overweging kan nemen zodat je de juiste beslissing kan maken. Met financieel en ecologisch maximaal rendement: de MAX.ZON methode.

Betaal minder belasting!

De meeste agrariërs hebben een aansluiting op het elektriciteitsnet van maximaal 3 x 80 Ampère. Dat is mooi want daarmee vallen ze automatisch in de zogenaamde kleinverbruikers categorie met als gevolg dat ze mogen salderen. Dat betekend dat de energiebelasting die betaald wordt op de afgenomen elektriciteit mag worden verrekend met de opgewekte zonnestroom.  En dat betekend dat indien je net zoveel zonnestroom opwekt als dat je afneemt van het net je per saldo geen belasting betaald. En wie wil dat nou niet.

De energiebelasting in Nederland is degressief. Dat betekent hoe meer je gebruikt des te minder belasting je betaald.

Dit is opgedeeld in 3 categorieën:

Prijzen zijn o.b.v. energiebelasting 2015 + opslag duurzame energie afgrond op hele getallen

Als het verbruik 100.000 kWh is dan ziet het er zo uit:

Maak  optimaal gebruik van de legale belasting door gebruik te maken van de Bonus (Oranje categorie / 10.000-50.000 kWh) en de Super Bonus (Rode categorie / 0-10.000 kWh)

MAX.ZON methode

In deze blog lees je hoe je maximaal gebruik kan maken van zonnepanelen voor de boerderij. Door 100% van je elektriciteitsverbruik op te wekken met zonnepanelen profiteer je maximaal van belastingvoordelen, in verhouding lage aanschafkosten en je zorgt dat er geen CO2 uitstoot meer is. Dit maakt je systeem maximaal rendabel.

Toch is het vaak niet zo simpel. Zelfs uitleggen is niet zo simpel. Lees de blog dus rustig door en indien je het niet begrijpt dan is er onder aan de blog de mogelijkheid vragen te stellen.

Maak optimaal gebruik van je aansluiting op het elektriciteitsnet.

We hebben allemaal een aansluiting op het elektriciteitsnet met een bepaald maximum. Deze zogenaamde aansluitwaarde bepaalt hoeveel stroom er maximaal bij je binnenkomt óf eruit gaat. Prima voor normaal gebruik. Je hebt machines, apparaten, verlichting en andere verbruikers met ieder hun eigen vermogen. Laat er een rekensom op los en je weet precies wat je maximale verbruik is en welke aansluitwaarde daar bij past.

Bij zonnestroom kan de beperking op de aansluiting wel eens vervelend zijn. De meeste opbrengst is in de zomer en dan nog wel op de mooiste dagen rond 1 uur. Op het moment dat je maximaal energie kan oogsten speelt je aansluiting parten. Zonde eigenlijk want de rest van de dag en het jaar kan je niet optimaal gebruik maken van je aansluiting.

In Nederland wordt de maximale mogelijkheden voor een zonnestroomsysteem vaak uitgekozen op die paar mooie dagen per jaar. Maar is dat verstandig of kunnen we de aansluiting veel meer en nuttiger gebruiken?

Een netaansluiting is eigenlijk net een bus.

Een bus? Ik zal het uitleggen. In onze bus kunnen maximaal 80 passagiers. Alleen in de spits zit de bus vol. De bus rijdt een traject van 1 km en dat met een snelheid van 230 km/u (Jaja het is een heeeele snelle bus). De bus kan maximaal 80 x 230 = 18.400 mensen vervoeren over het traject van 1 km.

Nu hebben we niet 1 bus maar 3 bussen. We kunnen nu 3 x 18.400 = 55.200 mensen vervoeren.

Wat betekend een 3x 80 Ampère aansluiting in de praktijk?

Bij kleinverbruikers aansluitingen praten we altijd over Ampere en bij zonnepanelen altijd over watts. Daarom moeten we eerst berekenen hoeveel Watt een 3×80 Ampere aansluiting aan kan.

3×80 Ampere betekend een 3 fase aansluiting. Per fase is het voltage 230 volt. De formule om watt te kunnen berekenen is:

• Stroom (Ampère) x  Spanning (Volt) =  Vermogen (Watt)
• 80A x 230 Volt is 18.400 watt
• 3 fases dus keer 3 = 55.200 Watt ofwel 55 kilowatt (kW)

Met een zonnestroom systeem kunnen we dus maximaal 55 kW AC vermogen (kant van de netaansluiting) leveren.

Doorgaans wordt de omvormer kleiner gekozen dan het vermogen van de zonnepanelen. Normaliter ligt het omvormer vermogen op 90%. De zonnepanelen geven zelden het maximale vermogen en de omvormer heeft ook nog een beetje verlies.

Voorbeeld: Situatie 1

• Het energieverbruik is 100.000 kWh
• Je hebt een boerderij met een aansluitvermogen van 3 x 80 Ampère (55kW)
• Hier sluit je 2 omvormers van 20 kW en 1 omvormer van 15 kW (55 kW)
• Op de omvormers sluit je 250 zonnepanelen van 250 Wattpiek op aan (62,5 kW)
• Gemiddeld in Nederland levert het systeem 900 kWh / kWp op
• Dit systeem zal dus 56.250 kWh opleveren

Op een mooie dag ziet dat er zo uit:

Van de verbruikte 100.000 kWh wordt 56.250 kWh opgewekt door de eigen zonnepanelen. Op de jaarnota wordt dit netjes verrekend en blijft er een restafname over van 43.750.

Dit is eigenlijk zonde want de Bonus en Super Bonus worden vrijwel geheel gemist.

De energiebelasting die betaald wordt daalt aanzienlijk maar nog niet veel:

Mooi maar dit kan beter?

We hebben al gezien dat de energiebelasting steeds minder wordt als je meer verbruikt. Samen met een kaal elektriciteitstarief van 4 tot 7 cent per kWh levert alleen het gedeelte boven de 50.000 kWh dus beperkt financieel rendement op. In situatie 1 dus eigenlijk niet interessant.

Wat kunnen we daar aan doen:

1. De aansluiting verzwaren
2. De omvormers verder onder dimensioneren (Bonus verzilveren)
3. Gebruik je geheime wapen. (Super Bonus verzilveren)

1. De aansluiting verzwaren

De kleinverbruikersaansluiting is voor de netbeheerder technisch gezien simpel. Het is het laagspanningsnet met 230 volt (400 volt bij 3 fase). Boven de 3×80 Ampère val je voor de netbeheerder onder grootverbruiker. Hierbij zijn de kosten opeens een stuk hoger. Tevens val je automatisch buiten de salderingswet. Dit is financieel dus 2x minder interessant.

De aansluiting kan vrijwel altijd verzwaard worden door de netbeheerder. Maar het heeft enkele nadelen:

• Groter dan 3×80 Ampère betekend direct dat je een grootverbruiker bent voor de netbeheerder. (Bij bijvoorbeeld 3×100 Ampère betaal je al ruim het dubbele namelijk jaarlijk € 1.700,- extra).
• Je hebt eenmalig kosten die afhankelijk zijn van je situatie. Dit kan aardig oplopen.
• Het kan even duren voordat de netbeheerder de aansluiting kan realiseren. Zeker in het buitengebied is dit niet altijd direct mogelijk.

Het verzwaren van een 3×80 Ampère aansluiting heeft nogal wat gevolgen. Een verzwaring speciaal voor zonnepanelen komt financieel gezien niet uit. Mocht de aansluiting niet voor andere dingen verzwaard moeten worden dan is dit eigenlijk geen optie.

2. Verder onder dimensioneren.

De meeste omvormers kunnen ver onder gedimensioneerd worden. Dat wil zeggen het omvormer vermogen lager is dan het paneel vermogen. Standaard gebruiken we in Nederland de regel van circa 90%. Maar stel dat je de omvormers kiest op basis van 65% van het paneel vermogen. Op de sporadische piekmomenten treedt een klein verlies op maar je wekt uiteindelijk meer energie en dus euro’s op.

We kijken weer naar hetzelfde voorbeeld echter nu met meer zonnepanelen op dezelfde omvormer:

Situatie 2: 65% onderdimenionering omvormers

• Het energieverbruik is 100.000 kWh
• Je hebt een boerderij met een aansluitvermogen van 3 x 80 Ampère (55kW)
• Hier sluit je 2 omvormers van 20 kW en 1 omvormer van 15 kW (55 kW)
• Op de omvormers sluit je 340 zonnepanelen van 250 Wattpiek op aan (85 kW)
• Verhouding omvormer zonnepanelen is 65%
• Gemiddeld in Nederland levert het systeem 900 kWh / kWp op maar door onderdimensioneren heb je bijvoorbeeld 5% verlies (geheel afhankelijk van de situatie) dus 855 kWh/kWp
• Dit systeem zal dus 72.675 kWh opleveren
• Ondanks het verlies door ver onder dimensioneren toch 29% extra energie en dus euro’s

Dit is goed te zien in de volgende grafiek. Op een mooie dag zullen de omvormers aftoppen (rood). Echter door het grotere vermogen wordt er extra zonne-energie opgewekt. Dit is op een hele mooie dag en die zijn zeldzaam in Nederland. Hierdoor zal aftopping zelden plaatsvinden.

En wat betreft de energiebelasting komt het alweer een stuk beter uit:

In ons voorbeeld kiezen we niet voor verzwaren omdat de extra opbrengst niet opweegt tegen de extra kosten. Optie 2 komt al in de buurt. De extra kosten van de panelen wegen zeker op tegen de meer opbrengst. Zelfs als het verlies door onderdimensioneren wordt mee genomen. Maar de 72.675 kWh is nog lang niet genoeg voor ons voorbeeld. De Bonus wordt nu deels verzilverd maar het kan nog steeds beter.

3. Gebruik je geheime wapen!  Speel vals

Het geheime wapen om zonder veel kosten meer te kunnen produceren zit hem in je eigen verbruik.

We hebben het steeds over je aansluiting gehad van 3×80 Ampère. Dit is een technische grens en hier moet je je dus aan houden. Maar je kan er wel mee spelen.

Terug naar de bus

Eerder had ik het over de bus en het aantal passagiers wat hij kon vervoeren. De bus heeft een capaciteit van 80 personen. Stel dat deze bus tussen Amsterdam en Utrecht rijdt. Prima maar niet als je van Amsterdam Centraal naar het Rijksmuseum wilt. Dan kan je beter een taxi pakken die daar rechtstreeks heen rijdt.

Hetzelfde geldt voor je elektriciteit. Stroom stroomt naar het punt waar het verbruikt wordt. Als de verbruiker dus in je eigen netwerk zit (apparaten, licht, machines e.d.) dan hoeft de stroom het netwerk niet op. De stroom pakt eigenlijk de taxi en laat de bus beschikbaar.

In de praktijk betekend het dat je extra energie kan opwekken als je het direct zelf verbruikt. Deze stroom passeert de kWh meter en de hoofdzekering niet. Dit principe noemen we eigen verbruik.

Zet je dubbele joker in.

Dit principe kunnen we gebruiken om ervoor te zorgen dat we meer zonne-energie kunnen opwekken op dezelfde netwerkaansluiting. Je eigen verbruik is je geheime wapen. Helemaal mooi wordt het als je dit ook nog eens kan gaan sturen. Verbruiken op het moment dat je zelf energie op wekt.

De MAX.ZON regelaar

Weer even terug naar de bus. De mensen stappen in en uit en rijden maar heen en weer. Dan is het handig als er iemand is die de controle heeft. Die bepaalt dat mensen in mogen stappen of beter de taxi kunnen nemen om zo de bus niet te belasten.

In de praktijk hebben we met een zonnestroomsysteem ook zo’n regelaar nodig. In dit geval een apparaat die de netaansluiting in de gaten houdt, weet hoeveel zonne-energie er opgewekt kan worden én wat er aan energie verbruikt wordt.  Zodat de hoofdzekering niet overbelast wordt en eruit knalt.

Situatie 3: MAX.ZON

• Je hebt een boerderij met een aansluitvermogen van 3 x 80 Ampère (55kW)
• Hier sluit je 5 omvormers van 20 kW (100 kW)
• De omvormers worden aangesloten op een 100% ZON regelaar
• Op de omvormers sluit je 460 zonnepanelen van 250 Wattpiek op aan (115 kW)
• Verhouding omvormer zonnepanelen is 87%
• Gemiddeld in Nederland levert het systeem 900 kWh / kWp op maar door de 100% ZON regelaar, fluctuatie in eigen verbruik heb je bijvoorbeeld 3% verlies (geheel afhankelijk van de situatie) dus 870 kWh/kWp
• En natuurlijk komt de opbrengst op precies 100.000 kWh opgewekte energie.

Dit is in de volgende daggrafiek goed te zien. Op deze hele mooie dag zie je in het oranje de grafiek van Situatie 3. Hierbij zie je exact het voordeel (oranje) ten opzichte van Situatie 2 (onderdimensioneren). Dit wordt veroorzaakt door het eigen verbruik (blauw) wat er voor zorgt dat de hoofdaansluiting niet belast wordt en er maximaal geprofiteerd kan worden van zonne-energie.

Uiteraard is dit uiterst gunstig voor de Energiebelasting. Deze komt zo op 0!

Voordelen:

• Maximaal profiteren van de salderingsregeling. Legaal belasting ontduiken.
• Lagere aanschafkosten per zonnepaneel. Door meer te kopen en grotere omvormers in te zetten wordt de prijs per stuk lager.
• Meest rendabele oplossing. Makkelijker te financieren.

Nadelen

• De MAX.ZON methode is afhankelijk van apparatuur
• Algeheel hogere aanschafkosten

Conclusie:

Het is altijd zoeken naar de perfecte oplossing voor jou situatie. In dit voorbeeld zie je dat je met het inzet van techniek meer energie kan opwekken op dezelfde aansluiting. Met als gevolg dat het systeem financieel een stuk meer rendement geeft.

Ook profiteren van de MAX.ZON methode?

Elke situatie is anders. De situatie van de gebouwen, de aansluiting en de locatie in Nederland. Maar ook het type bedrijf. Voor een melkveehouder ligt het bijvoorbeeld heel anders dan bij een varkens of kippenhouder. Om maximaal te profiteren van alle mogelijkheden moet er voor jou situatie bekeken worden wat het beste oplossing is. Fritts brengt je in contact met een specialist bij jou in de buurt.