Zonnepanelen: Wordt het weer een prijzenoorlog?

Eind 2006 raakte ik van de één op andere dag geïnteresseerd in zonne-energie. Ik las toen het boek “The Solar Revolution”. Van te voren was ik als echte techneut vrij sceptisch: zonnepanelen zijn veel te duur, dat gaat hem echt niet worden. Na het lezen van het boek doe ik niets anders meer. En dat is nu bijna 10 jaar geleden.

Het belangrijkste aan de zonne-energie revolutie is absoluut de prijs. Natuurlijk worden de producten steeds beter en hebben een hoger rendement maar zonder prijsdaling waren we nu niet geweest waar we al zijn: zonne-energie is bereikbaar voor iedereen, in de hele wereld. En dat is fantastisch.

Prijs per wat?

In de zonne-energie branche wordt altijd gesproken over de prijs per wattpiek. Een wattpiek is een eenheid waarin het vermogen van een zonnepaneel wordt uitgedrukt. Zo heeft een zonnepaneel tegenwoordig een vermogen van 250-360 wattpiek. Natuurlijk afhankelijk van de gebruikte techniek. En daarbij geldt altijd dat een zonnepaneel met een laag vermogen (rendement) de laagste prijs heeft.

In 2006 betaalde je makkelijk 4 euro per wattpiek. Een zonnepaneel van 250 wattpiek (die bestonden toen nog niet) zou in de tijd dus omgerekend 1000 euro hebben gekost. In 2008 was dit al gedaald naar 3 euro. En toen ging het hard omlaag. Heel hard. In de tijd tussen 2006 en 2012 zijn de Chinese fabrikanten hun volumes flink gaan opschroeven met als gevolg een prijs van 50 cent per wattpiek in 2012. Je kocht al een zonnepaneel voor 125 euro! Een prijsdaling van bijna 90% in een paar jaar. Ongelooflijk. De prijs ging soms met procenten per dag naar beneden. Met name richting 2012 was het echt een roller coaster.

Kantelpunt 2013: Minimum import prijs

Een lage prijs is natuurlijk goed nieuws. Als de olie prijs laag staat betalen we minder aan de pomp. Als de zonnepanelen prijs laag is betaal je minder voor 25 jaar elektriciteit! Maar het had ook nadelen. Vrijwel alle fabrikanten maakte enorme verliezen. Ze hadden hun fabriek gebouwd op basis van een veel hogere prijs. En die bleek opeens niet meer rendabel. En net zoals de V&D die de internetshops niet bij kon heeft de lage zonnepanelen prijs veel fabrikanten de kop gekost. Dag fabrikant, maar ook dag nieuwe ontwikkelingen en dag garanties.

Vanuit Europa ontstond een nieuw probleem. Alle Europese fabrikanten werden veel te duur en zouden hun hoofd niet boven water kunnen houden in het prijzen geweld. Op zich is dat natuurlijk de markteconomie maar voor Europa ligt er nog een andere gedachte achter: kennis. Met het teniet gaan van de kennis in Europa zouden we afhankelijk worden van China en dat is nou net waar we met de olie van geleerd hebben. Je wilt niet 100% afhankelijk zijn van niet 100% betrouwbare landen.

Tijd voor actie dus. De Europese Unie beschuldigde de Chinese fabrikanten van dumpen. Het verkopen van zonnepanelen onder de kostprijs. De EU pleitte eerst voor importheffingen van meer dan 50%. De prijs van een zonnepanelen zou dan stijgen van 125 naar 187,5 euro.

Voor de Chinese fabrikanten was de EU een zeer belangrijke afzetmarkt dus dat was ze een doorn in het oog.

Lees meer over de MIP in dit artikel: https://fritts.nl/mip-waarom-de-zonnepanelen-prijzen-niet-zakken/

Uiteindelijk is afgesproken dat de zonnepanelen aan een minimale import prijs moesten voldoen. Namelijk 56 cent per wattpiek. En daar kon iedereen mee leven. Deze regeling is sinds begin 2013 actief. En dat heeft de markt misschien wel goed gedaan. Sindsdien zijn er amper faillissementen en de meeste grote fabrikanten maken weer een bescheiden winst.

Regels zijn er om te omzeilen

Je kan zeggen wat je wilt over de Chinezen maar zich er zo maar bij neer leggen doen ze niet. De minimum import prijs gold alleen voor zonnepanelen en zonnecellen die in China gefabriceerd werden. Maar hoe zie je dat aan een zonnepaneel wat klaar is. Stop hem in een container, stuur hem naar Vietnam, Maleisië of Taiwan. Plak er daar een stikker op en klaar: het is geen Chinees paneel meer.

Uiteraard mocht dit niet volgende de regels maar voordat de EU dat helemaal door had en de regels kon hanteren waren we al weer bijna een jaar verder. Naast deze methode waren ze natuurlijk ook op andere manieren heel creatief.

• Wel de prijs laten betalen maar een deel weer terug storten via een andere Chinese BV.
• Wel de prijs laten betalen en een leuke vakantie betalen. Inclusief gouden horloge.
• Wel de prijs laten betalen maar dan inclusief een optimizer of micro omvormer.
• De panelen (deels) in Turkije, Oost of Zuid Europa produceren.

Kortom: genoeg mogelijkheden. Zeker voor kleinere fabrikanten die niets te verliezen hebben een aantrekkelijke optie. Maar ook voor grotere fabrikanten die gewoon het risico nemen en anders …

Van EU naar wereld markt

Europa was altijd veruit de grootste markt voor zonnepanelen. Met Duitsland voorop maar ook landen als Spanje, Italië en later ook het Verenigd Koninkrijk waren echt top landen. Maar met het afschaffen van de subsidies in die landen was het ook gelijk gedaan met de verkoop van zonnepanelen.

Door de lage prijs werd zonne-energie in veel andere landen opeens ook een interessant alternatief. Landen zoals India en Chili gaan helemaal los. Verschillende landen in het Midden Oosten gaan nu massaal voor de zon. En zelfs Afrika begint los te komen. Maar veruit de grootse afzet markt voor zonnepanelen is….. China

Gekkenhuis in China tot….

Het was afgelopen tijd een gekkenhuis in China. In het eerste half jaar van 2016 is er waarschijnlijk 20 GIGAWATT (GW) aan zonnepanelen geplaatst (www.pv-magazine.com/china-triples-h1-solar-installations-to-20-gw ).

En 20 GW is GIGAntisch. Alle fabrieken over de hele wereld kunnen ongeveer 60GW aan zonnepanelen produceren per jaar. In de eerste helft van dit jaar is 20 van de 30 GW dus naar China gegaan (of daar gebleven 😉 ). Goed bezig die Chinezen. Ze zien het dan ook als een serieus alternatief voor kolencentrales.

Dat het zo hard gaat in China is met name te danken aan gigantische zonnepaneelparken.

Het park wat in het filmpje genoemd wordt is maar liefst 319 km². Dat is net zoveel als het totale oppervlak van de gemeenten Amsterdam én Utrecht samen.

Vanuit de ruimte op Google Maps is het ook indrukwekkend zoveel zonnepanelen bij elkaar!

Het ging zo lekker in China omdat er een hele leuke subsidie was. Elke kWh die aan het elektriciteitsnetwerk geleverd wordt levert gegarandeerd een bepaald bedrag op. Dit bedrag is afhankelijk van de locatie en het type project maar het gemiddelde lag op zo’n 15 dollarcent per kWh. En dat is veel. Met dat bedrag reken je vrijwel elk project zo rond. Niet gek dus dat het hard ging.

China heeft nu zo’n 63 GW aan zonnepanelen staan. Ter vergelijking: Nederland heeft 1,5 en Duitsland 40GW (www.pv-magazine.com/china-has-the-most-solar-pv-).

Het hek is van de dam

In Nederland was het 3 jaar lang vrij rustig. De prijs was stabiel. Het aanbod vrij stabiel en er gebeurde wereldwijd ook geen extreem rare dingen. Tot in juni van dit jaar. In China is de subsidie op zonnestroom per 30 juni verlaagd. Dit heeft als gevolg gehad dat ze die extreme hoeveelheid van 20 GW hebben geplaatst in het eerste half jaar. En zoals je altijd ziet bij subsidie gedreven markten (Duitsland, België, UK) wordt het erg rustig na het ernstig omlaag brengen van de subsidie. Heel rustig. Zeg maar gerust dat er geen zonnepaneel geplaatst wordt.

En dat zal een gekke reactie in de markt geven. China gebruikte 2/3 van alle geproduceerde zonnepanelen in het eerste half jaar. In het 2e half jaar zal dit vrijwel geheel wegvallen. Er komt dus “opeens” een groot overschot van zonnepanelen op de wereld. En als de vraag afneemt en het aanbod blijft gelijk dan zal de prijs dalen.

Prijzenoorlog is gestart

En dat de prijzen dalen lijkt een zekerheidje. De afgelopen weken overstroomd mijn mailbox met heel”aantrekkelijke” prijzen.

Maar ook uit andere bronnen krijg ik steeds meer meldingen dat de prijzen erg zakken. En het zijn niet alleen de Chinese B fabrikanten.

Met de aanstaande prijzenoorlog lijken we weer een beetje af te stevenen op de situatie van 2012-begin 2013. Toen lagen de prijzen voor de goedkoopste zonnepanelen ook onder de 50 cent per wattpiek. Nu is de vraag: is dat een reële prijs of zijn prijzen van 40-50 cent onder de kostprijs. Ik denk zelf dat het in 2012 onder de kostprijs was maar dat het inmiddels prima kan: een compleet zonnepaneel van 250 wattpiek voor 100 euro. Het kan!

En daarmee bewijst zonne-energie wederom dat het een fantastische techniek is de aldoor goedkoper wordt. Met deze week als mijlpaal:

In Chili is de laagste prijs ooit voor zonne-energie bereikt. In een tender is 2,9 dollarcent per kWh geboden. Dat is de helft van de prijs die betaald wordt voor elektriciteit geproduceerd door een kolencentrale. (www.bloomberg.com/solar-sells-in-chile-for-cheapest-ever-at-half-the-price-of-coal)

De prijs gaat omlaag: moet ik wachten met het kopen van zonnepanelen?

Zoals ik al eerder schreef is wachten zinloos. De zonne-energie die je mist had meer rendement gegeven dan een lagere prijs voor zonnepanelen. Dat komt niet in de laatste plaats door het feit dat zonnepanelen “slecht” een klein onderdeel zijn van het complete systeem en installatie. Maar dat neemt natuurlijk niet weg dat je deze winter lekker kan genieten van een scherpe prijs zodat je er in het voorjaar klaar voor bent. Laat de zon maar komen!