Dunnefilm zonnepanelen. Beter dan gewone zonnepanelen?
In 2009 schreef ik al dunnefilm is de toekomst. Nu zo’n zes jaar later lijkt in dunnefilm ook echt door te breken. Maar is dat wel logisch?
De dunnefilm branche is de afgelopen jaren snel verandert. Het voordeel van dunnefilm was altijd dat het super goedkoop was. In 2009 was de prijs van dunnefilm € 1,50 per watt piek en normale zonnepanelen 3 euro per wp. 50% goedkoper voor hetzelfde wattpiekie!
De prijs van gewone zonnepanelen is zo hard gedaald dat eigenlijk het voordeel van dunne film te niet is gedaan. Waardoor de prijzen op dit moment per watt piek ongeveer gelijk zijn. En moet je dan wel dunnefilm panelen kopen?
Natuurlijk heeft dunnefilm een aantal voordelen ten opzichte van normale standaard zonnepanelen. Maar wegen deze voordelen op tegen de nadelen?
Dunnefilm voordelen:
- Er wordt weinig materiaal gebruikt bij productie. Het productieproces is dus heel efficiënt.
- Door het productieproces is de kleur heel mooi egaal zwart (niet altijd!).
- Dunnefilm is minder gevoelig voor warmte. Meer opbrengst bij de warme dagen.
- De invloed van schaduw is onder bepaalde omstandigheden minder.
- Geen microcracks
Dunnefilm nadelen:
- Geen bewezen techniek.
- Vaak gemaakt met chemicaliën.
- Laag rendement per vierkante meter.
- Hoge spanningen. Dit betekent meer kabels, connectoren en minder controle door de omvormer.
- Minder keuze in configuratie.
Dunne film wordt tegenwoordig steeds vaker verkocht door goede verkopers. Hierbij wordt met name verteld dat het mooi is en meer zou opleveren. Dit zijn twee claims die redelijk twijfelachtig zijn.
Claim 1: Mooi?
Dunnefilm is in principe heel mooi. Het is een strak egaal zwart oppervlak. De zonnepanelen van Solar Frontier hebben echter ook nog aan de zijkant een zilveren rand en ze verkleuren. Dit noemen ze het zogenaamde aurora effect. Dit effect treedt op nadat de zonnepanelen op het dak zijn geplaatst. Hierbij komt een een witte wolkachtige gloed op de panelen. Het is goed voor de opbrengst maar mooier wordt het er niet op.
Claim 2: Meer opbrengst?
Dit vind ik een twijfelachtige claim en ik heb nog nooit een goed onafhankelijk onderzoek gezien die dat bevestigd. Er wordt veel beweerd en wat ik het meeste hoor is 5-10% meer opbrengst per wattpiek. Prima zo’n claim maar onderbouw hem maar. Ik ben nog niet overtuigd.
Minder rendement is minder opbrengst.
Dunnefilm zonnepanelen hebben een slag gemaakt wat betreft hun efficiency. Maar zelfs de panelen met het hoogste rendement komen met 15,2% net in de buurt van de minst presterende kristallijnen zonnepanelen van 250 wattpiek. De kristtalijnen panelen gaan al standaard naar 17-18% rendement en zelfs 21% is te krijgen.
Voordeel van een hoger rendement per meter is natuurlijk de opbrengst. Maar het maakt het montagesysteem in verhouding ook goedkoper en het kost minder tijd om te installeren.
In de afgelopen jaren zijn veel dunnefilm fabrikanten verdwenen en eigenlijk zijn er nog maar drie (geen) grote over:
Solar FrontierTSMCHanergy (IKEA)
Solar Frontier
Solar Frontier is voor 35% eigendom van onze eigen oliegigant Shell. Shell heeft in 2003 Siemens Solar gekocht. Met de techniek die al in ontwikkeling was hebben ze in 2007 de eerste fabriek gebouwd (20MW). In 2009 volgde de volgende fabriek en eigenlijk pas sinds 2011 produceren ze op grote schaal (1GigaWatt).
Het beste paneel van Solar Frontier op dit moment heeft een vermogen van 170 wattpiek en afmetingen van 1,26 x 0,97 meter. Het rendement komt daarmee op 13,8%.
Saillant detail. In Groningen krijgen veel inwoners nu een subsidie van de NAM (50% van Shell) ter compensatie voor de dalende huizenprijzen. En deze subsidie wordt vaak weer besteed aan Solar Frontier panelen. Wat Shell aan de ene kant uit geeft krijgen ze aan de andere kant weer terug.
Update 28-1-2017. Solar Frontier stopt met leveren in Europa
Solar Frontier geeft aan te stoppen met het leveren van hun zonnepanelen in Europe. Er is nog geen officieel statement van Solar Frontier maar als redenen worden de lage prijzen aangegeven. Daarnaast lijkt het verschil in rendement een steeds belangrijke rol te gaan spelen. In de afgelopen 3 jaar is het rendement van “standaard” mono panelen van 15,5% rendement naar 18% gestegen. In de tussentijd is het vermogen van Solar Frontier gelijk gebleven op 13,8%.
Solar Frontier gaat zich concentreren op thuisland Japan. De vraag naar zonnepanelen in Japan is groot en er wordt beter betaald dan in Europa.
Bron: Solar Magazine
TSMC
TSMC is een gigantisch grote Taiwanese semiconductor (chips) fabrikant die de techniek van het Amerikaanse Stion in licentie produceert. Deze zonnepanelen hebben het hoogste rendement die er te krijgen is in het dunnefilm segment.
De zonnepanelen van TSMC zijn echt mooi zwart (geen zilveren lijnen of verkleuring) en hebben een apart smal formaat. Dit kan een voordeel zijn omdat je meer mogelijkheden op het dak hebt.
Het beste paneel van TSMC heeft op dit moment een vermogen van 165 wattpiek en afmetingen van 1,66 x 0,66 meter. Het rendement komt daarmee op 15,2%.
Update 25-8-2015. Helaas heeft TSMC besloten te stoppen met zonnepanelen.
De recordhouder of dunnefilm zonnecellen heeft besloten te stoppen omdat ze niet kosteneffectief kunnen produceren. Ze missen de massa productie om echt een concurrerend product te kunnen maken. Ze hadden een kleine fabriek van 100 MW. Ter vergelijking: de grotere fabrikanten hebben 10 tot 50 keer zoveel capaciteit.
Jammer maar het laat weer zien dat het wel erg moeilijk is om als enige een techniek te gebruiken. Andere technieken profiteren van de schaalvoordelen en kunnen kiezen uit toeleveranciers. Hiermee dalen de kosten. Helaas is het TSMC niet gelukt.
De garantie worden netjes overgenomen door het grote TSMC moederbedrijf.
www.pv-magazine.com/news/tsmc-exits-solar-industry
Ondertussen heeft Stion aangegeven de productie op te schalen en zelf de modules te gaan leveren.
Hanergy / Ikea
De producent van de zonnepanelen is Hanergy. Dit is een Chinees conglomeraat wat afgelopen jaren heel slim allemaal failliete en slecht draaiende dunnefilm fabrikanten heeft op gekocht. Eén daarvan is Solibro. Een Duitse fabriek waarvan Ikea de zonnepanelen nu ook in Nederland levert.
In tegenstelling tot TSMC en SF moeten de panelen van Hanergy wel geaard worden en aangesloten worden op een trafo omvormer. Dit was vroeger bij meerdere technieken zo maar is nu een beetje achterhaald. En het beperkt de mogelijkheden in de keuze van de omvormer (Trafo omvormers worden bijna niet meer gemaakt)
Het beste paneel van Hanergy heeft op dit moment een vermogen van 120 wattpiek en afmetingen van 1,66 x 0,66 meter. Het rendement komt daarmee op 12,8%.
Ik heb hier een beetje gemengde gevoelens over de zonnepanelen van IKEA. Ze hanteren hoge prijzen. Dat snap ik helemaal want IKEA moet natuurlijk zijn naam hoog houden. Voor de after sales moet je wel genoeg gereserveerd hebben om te zorgen dat het systeem goed is en blijft werken. Wat dat betreft zijn ze een voorbeeld voor de andere installateurs die volgens mij tegen veels te lage marges werken om de juiste after sales te kunnen verlenen. IKEA produceert en/of installeert overigens niet zelf. Dit wordt door andere partijen gedaan.
De hoge prijzen gecombineerd met de iets verouderde techniek maakt van de IKEA zonnepanelen geen super aanbieding. Wat wel goed is om te vermelden is dat IKEA zelf zeer serieus bezig is met duurzaamheid en in principe al zijn panden volledig vol legt met zonnepanelen (beetje vreemd is wel dat op de eerste IKEA Zwolle, de eerste met zonnepanelen in Nederland, geen Hanergy panelen liggen). Maar wat dat betreft zijn ze een voorbeeld voor andere bedrijven met grote panden.
Het is wel leuk dat Ikea (in ieder geval 1 vestiging) mijn blog uit 2009 gebruikt om hun product te onderbouwen.
Update 3-11-2015
Ikea heeft besloten het contract met Hanergy niet te verlengen. Daarmee vervalt waarschijnlijk de beschikbaarheid van Hanergy in Nederland.
Toekomst
Dunnefilm heeft nog steeds de toekomst. Misschien niet zo zeer als goedkoopste techniek maar wel als flexibel toepasbare techniek. Het kan perfect in gebouwen verwerkt worden. Een mooi voorbeeld is ONYX Solar. Een bedrijf wat geen zonnepanelen maakt maar echt kijkt naar een gebouw en daar zonne-energie in verwerkt. Dat doen ze met zonglas, gekleurd, doorzichtig en in alle vormen en maten die de architect wilt:
Conclusie
Ik vind dunnefilm een prachtige techniek maar je moet wel naar de feiten kijken. De claims die nu gemaakt worden dat het 5, 8 of wel 10% meer oplevert vind ik twijfelachtig. Ik laat mij hiervoor graag overtuigen met een goed onderzoek. En als ik naar de nadelen kijk, zoals niet bewezen techniek en een lager rendement, dan denk ik dat je op dit moment het beste kan kiezen voor kristallijnen zonnepanelen. Wil je het echt mooi hebben? Er zijn ook fabrikanten die volledig zwarte zonnepanelen maken van mono-kristallijnen zonnecellen. En nog een stuk meer opbrengst ook.
Geen dunnefilm fabrikanten meer over?
Update 28-1-2017
Met het weg vallen van TSMC, het stoppen van Ikea (Hanergy bestaat nog wel maar is niet ruimschoots verkrijgbaar) en het besluit van Solar Frontier zijn de dunnefilm zonnepanelen van grote fabrikanten eigenlijk niet meer goed verkrijgbaar in Nederland.
De volgende merken houden we de komende tijd wel in de gaten.
First Solar
First Solar is de grootste dunnefilm fabrikant ter wereld. Waarom kennen we dat dan niet echt in Nederland? De zonnepanelen van First Solar worden vrijwel uitsluitend in grote parken gebruikt. En die hadden tot 2015 vrijwel niet in Nederland. Met de toenemende kansen voor zonneparken geeft First Solar aan de komende jaren een grote rol te willen spelen. Bron: Solar Magazine
Avancis
Het Duitse bedrijf Avancis maakt misschien wel de allermooiste zonnepanelen die er zijn. Git zwart en zonder frame. In de dunnefilm crisis is Avancis door glasproducent Saint Gobain verkocht aan China National Building Materials Group (CNBM). En CNBM is geen kleine jongen want ze zijn één van de grootste bouwmaterialen leveranciers ter wereld. Op dit moment wordt er een fabriek gebouwd die 1,5 Gigawatt aan zonnepanelen zou gaan produceren. Daarmee zouden ze in één klap groter zijn dan Solar Frontier.